‘Her şey sona erdiğinde aklınızda dostlarınızın sessizliği kalacak’ ‘yenildiğinde değil düşmanına benzediğinde kaybedersin’ kelamlarının sahibi, bağımsız Bosna Hersek’in kurucu önderi ve birinci cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003 tarihinde yaşama gözlerini yumdu.
Arkasında bıraktığı uğraş ise bağımsız bir Bosna’nın kurulup büyümesinin mihenk taşı oldu.
Bilge Kral lakaplı İzzetbegoviç’in ilham verici hayat hikayesini bu içeriğimizde sizler için derledik.
Yugoslavya’nın büyük bir gürültüyle yıkıldığı 1990’ların en mağdur halklarından birisi olan Boşnaklar bu yıllarda vefat Bahçelievler escort kalım uğraşı veriyordu
Bu tarihlerde katliam etnik paklık ve cinayetlere uğrayan Boşnakların en değerli aktivisti ve başkanı Aliya İzzetbegoviç’ti
8 Ağustos 1925’te doğan Aliya Saraybosna’da eğitim aldı Avukat oldu Genç Bahçelievler escort bayan yaşlarından itibaren Balkan Müslümanları’nın kimlik uğraşına katıldı
1946’da Yugoslavya yine bağımsızlığına kavuşunca Aliya da siyasi ömrünü bu ülkede sürdürdü Bununla birlikte Aliya’nın savunduğu görüşler Yugoslavya’da pek makbul görülmüyordu
Sürekli olarak Escort bahçelievler devlet otoritesine karşı çaba vermek zorunda kaldı
Komünist rejimin ülke idaresinde hükümran olmasıyla birlikte dinlerin toplumsal hayattaki varlığı sonlandırıldı İzzetbegoviç İslami bir fikriyatı savunduğundan ve ateizme karşı olduğundan Yugoslavya yöneticilerinin en değerli gayelerinden biriydi
Bu yüzden ‘Siyasal İslamcılık’ suçlamasıyla 1949 yılında 5 yıl mahpus cezası aldı ve tutuklandı
Yugoslavya’da 1953’te iktidara gelen Tito dine karşı uygulamaları zayıflattı ve birtakım ıslahatlar yaptı
Daha evvel kapatılan camii ve medreseler yine açıldı Tito idaresi daha ölçülü bir düzlemde ülkedeki Müslümanlarla bağlar tesis etmeye başlamıştı
Ancak ne yazık ki süreç bu türlü ılıman ilerlemeyecekti
1980’de Tito ölünce ülkenin nasıl yönetileceği konusunda uyuşmazlık ortaya çıktı Bunun üzerine altı federal eyaletin her birinin cumhurbaşkanının sırayla bir yıl cumhurbaşkanlığı yapması üstünde uzlaşıldı Bu gelişmeyle birlikte ülkede kısmen bir demokratikleşme sürecine girilmiş oldu
O yıllarda İzzetbogoviç’in yayınladığı ‘İslami Manifesto’ Yugoslavya idaresinin büyük yansısını çekti
Aliya’nın Avrupa’nın ortasında bir İslam devleti kurmak istediği ilan edilerek hakkında soruşturma başlatıldı ve tekrar tutuklandı
14 yıl mahpus cezasına çarptırılan Aliya yaklaşık 5 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 1988’de hür bırakıldı
Şimdi her şey yine başlayacaktı
Beş yıllık mahkumiyet müddeti İzzetbegoviç’in hayatında büyük bir kırılma oldu Mahpusta düşünmeye fikir üretmeye fırsat buldu Bunun yanı sıra tanınırlığı çok artarak Boşnaklar ortasında ulusal kahraman pozisyonuna geldi
Aliya mahpustan çıktığında Yugoslavya da çatırdamaya başlamıştı Sırpların Hırvatların Boşnakların birlikte federatif bir yapıda yaşama istekleri sekteye uğramış bağımsızlık fikirleri yükselmişti
Aliya Özerk Bosna Hersek’te 1990 yılında yapılan seçimleri kazanarak Cumhurbaşkanı oldu
1992 yılında ise Bosna Hersek bağımsızlığını ilan etti Lakin Sırplar bu bağımsızlığı tanımayarak Boşnaklara karşı büyük bir katliama giriştiler
Artık Yugoslavya’da savaş vardı Uzun yıllardır birlikte yaşayan birbirine komşuluk eden beşerler düşman olmuşlardı
Sırp milliyetçileri bir taraftan Hırvatlara öbür taraftan Boşnaklara saldırırken Aliya İzzetbegoviç de bu güçlü süreçte halkına önderlik etti
Avrupa ve Dünya’nın önde gelen ülkeleri Hırvatistan ve Slovenya’ya bağımsızlık çabasında dayanak verirken savunmasız Boşnak halkını güçlü Sırp Ordusu karşısında yalnız bıraktılar
İkinci Dünya Savaşı sonra Avrupa’nın gördüğü en büyük katliam Bosna’da yaşandı
1994’ün sonuna gelindiğinde Bosna Hersek’teki iç savaşın aldığı can sayısı 250 000’i göçe zorladığı insan sayısı ise 1 milyonu aşmıştı
Tüm bu süreç boyunca halkının yanında olan ve direnişlere önderlik eden Aliya İzzetbegoviç birebir vakitte savaşın katliamın durması için de çaba etti
Neticede 1995 yılında imzalanan Dayton Mutabakatı ile Bağımsız Bosna Hersek Federasyonu kuruldu
Bu muahedeye nazaran Bosna Hersek topraklarının yarısı Müslümanlara ve Hırvatlara kalan yarısı ise Bosna’ya yerleşmiş Sırplara veriliyordu
Yine bu muahedeye nazaran Bosna Hersek Federasyonu Boşnak Sırp ve Hırvat yöneticilerin ortak kuracağı idareyle yönetim edilecekti
Uzun yıllar süren bağımsızlık gayretinin akabinde artık Boşnakların özür bir vatanı vardı
Aliya İzzetbegoviç de bu özgür vatanın en kıymetli mimarlarından birisi oldu
2000 yılına kadar da Cumhurbaşkanlığı misyonunu sürdürdü
Görevde olduğu müddet boyunca Bosna Hersek Sırpları ve Hırvatları ile çok uygun ilgiler kurmak için çabaladı
İslamiyeti yeni jenerasyonların anlayabileceği sade ve Batı ile uyumlu bir çerçevede tanıtan yayınlar için çalışmalar yaptı
19 Ekim 2003 yılında ömrünü yitiren Aliya ‘Bilge Kral’ sıfatıyla uzun yıllar unutulmayacak bir ilham hikayesinin temsilcisi olarak anılmaya devam ediyor
